Poręczenie a upadłość konsumencka
Poręczenie jest umową, na mocy której poręczycie zobowiązuje się wobec wierzyciela, że wykona zobowiązanie dłużnika, gdyby ten nie sam go nie wykonał. Jest to częsta forma zabezpieczenia kredytów oraz pożyczek i w takich przypadkach co do zasady poręczycielem jest najbliższa osoba dłużnika. W takiej sytuacji, w przypadku gdy dłużnik główny przestaje spłacać zobowiązania, wierzyciel ma prawo do dochodzenia należności od poręczyciela na równi z dłużnikiem. Co jednak w przypadku, gdy wobec dłużnika głównego została ogłoszona upadłość konsumencka? Czy poręcznie pozostaje dalej w mocy?
Poręczenie a ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Zgodnie z ustawą Prawo upadłościowe ustalenie planu spłaty wierzycieli nie narusza praw wierzyciela wobec poręczyciela upadłego oraz współdłużnika upadłego ani praw wynikających z hipoteki, zastawu, zastawu rejestrowego, zastawu skarbowego oraz hipoteki morskiej, jeśli były one ustanowione na mieniu osoby trzeciej. Ustalenie planu spłaty wierzycieli i umorzenie zobowiązań upadłego jest skuteczne również w stosunkach pomiędzy upadłym, a poręczycielem, gwarantem i współdłużnikiem upadłego. Co to oznacza? Nic innego jak to, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej, a następnie ustalenie planu spłaty nie ma wpływu na istnienie poręczenia
A zatem w istocie w czasie trwania postępowania upadłościowego dłużnika głównego, wierzyciele będą mogli w dalszym ciągu wytaczać przeciwko poręczycielowi powództwa o zapłatę, a następnie egzekwować należność na drodze postępowania egzekucyjnego. A zatem w istocie wierzyciel będzie uzyskiwał środki od dłużnika głównego wskutek realizacji planu spłaty wierzycieli, natomiast od poręczyciela na drodze postępowania egzekucyjnego niejako w sposób nieograniczony (a to ze wszystkich dochodów i jego składników majątkowych). Jest to bardzo niekorzystna sytuacja dla poręczyciela.
Możliwość dochodzenia wierzytelności przez poręczyciela przeciwko dłużnikowi
Jako że wobec dłużnika głównego została ogłoszona upadłość konsumencka, poręczyciel może dochodzić swojej wierzytelności wobec upadłego poprzez zgłoszenie jej. Poręczyciel ma prawo zgłoszenia nie tylko jeśli spełni w części, bądź w całości zobowiązanie. Może również zgłosić swoją wierzytelność jako pod warunkiem zawieszającym, przed jej spłatą. Wtedy, aby mógł dochodzić należności od dłużnika w postępowaniu upadłościowym będzie musiał udowodnić, że warunek się ziścił (a więc że zaspokoił zaległość jako poręczyciel upadłego).
Poręczenie po zakończeniu upadłości
Co zaś dzieje się z poręczeniem po zatwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli, bądź umorzeniu wierzytelności bez ustalenia planu spłaty? W obu przypadkach bowiem dochodzi do umorzenia wszystkich zobowiązań upadłego, również tego zabezpieczonego poręczeniem.
W doktrynie panuje spór co do tego. Jeden z poglądów bowiem wskazuje, że mimo umorzenia zobowiązania, wierzyciel dalej będzie miał prawo dochodzić należności w dalszym ciągu od poręczyciela. Drugi natomiast podnosi, iż uwagi na to, że poręczenie jest prawem akcesoryjnym, wygasa razem z zabezpieczoną wierzytelnością.