Czy w tym zakresie upadłemu przysługują uprawnienia?
Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej majątek należący do upadłego staje się masą upadłościową, którą będzie zarządzał syndyk. Składniki majątku, które wchodzą w skład masy upadłościowej będą służyć zaspokojeniu wierzycieli. Zatem syndyk będzie miał prawo do ich sprzedaży. Nie inaczej będzie z mieszkaniem lub domem, zajmowanym przez upadłego. Ów składnik majątku będzie mógł zostać spieniężony przez syndyka na poczet zaspokojenia wierzycieli. Niemniej w tym zakresie prawo upadłościowe przewiduje ochronę mieszkania dla upadłego.
Zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych
Jak wskazano powyżej, co do zasady syndyk będzie miał prawo sprzedać nasze mieszkanie, bądź dom tak jak pozostały nasz majątek (np. sprzęt RTV lub AGD) celem zaspokojenia wierzycieli. Niemniej jednak prawo upadłościowe przewiduje ochronę prawa do mieszkania dla upadłego oraz osób pozostających na jego utrzymaniu.
W przypadku gdy do masy upadłościowej wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy. Kwota będzie określona przez sędziego – komisarza na wniosek upadłego. Sędzia – komisarz przy uwzględnianiu wniosku będzie brał pod uwagę potrzeby mieszkaniowe upadłego (w tym liczbę osób pozostających na jego utrzymaniu czy jego zdolności zarobkowe). Na postanowienie sędziego komisarza przysługuje zażalenie.
Warto również wskazać, że sędzia – komisarz może przyznać upadłemu zaliczkę na poczet wyżej wskazanej kwoty, jeżeli fundusze masy upadłościowej na to pozwalają, a opuszczone przez upadłego mieszkanie bądź dom nie zostały jeszcze zbyte.
Wyłączenie nieruchomości z masy upadłościowej
Poza wyżej wskazanym przypadkiem, istnieje również możliwość, gdy sędzia – komisarz wyłączy mieszkanie bądź dom z masy upadłościowej.
W szczególności może to się zdarzyć, gdy dłużnik posiada niewielki udział w nieruchomości (np. wynoszący 1/10). W takich przypadkach syndyk będzie miał problem sprzedażą tak małego udziału w nieruchomości. Po kilkukrotnej próbie sprzedaży nieruchomości syndyk może podjąć decyzję o wystąpienie z wnioskiem o wyłączenie nieruchomości z masy upadłościowej. Na skutek wniosku syndyka, sędzia – komisarz może wydać postanowienia o wyłączeniu nieruchomości z masy upadłościowej, a upadły będzie mógł swobodnie dysponować tym majątkiem, bez oczekiwania na zakończenie postępowania upadłościowego.